Καθώς η φωτιά της εξέγερσης πλησιάζει και στην Ελλάδα…
Δύο ημέρες πριν τη μεγάλη ΓΕΝΙΚΗ Απεργίας της 24ης Φεβρουαρίου…
…το κείμενο γίνεται και πάλι άξιο ανάγνωσης και διαλόγου!
«Στη μετανεωτερική εποχή, καθώς η μορφή του λαού διαλύεται, ο μαχόμενος είναι αυτός που εκφράζει καλύτερα τη ζωή του πλήθους: ο παράγοντας της βιοπολιτικής παραγωγής και της αντίστασης κατά της Αυτοκρατορίας. Όταν μιλάμε για μαχόμενο, δεν έχουμε στο νου μας μια μορφή σαν εκείνη του κατηφούς, ασκητικού παράγοντα της Τρίτης Διεθνούς που η ψυχή του είχε βαθιά διαποτιστεί από τη λογική του σοβιετικού κράτους, κατά τον ίδιο τρόπο που η βούληση του πάπα είχε εμφυτευτεί στην καρδιά των ιπποτών της Κοινωνίας του Ιησού. Δεν έχουμε στο νου μας τίποτα ανάλογο με αυτά και κανέναν που διατείνεται ότι οι ενέργειές του απορρέουν από ένα ιδεώδες σχέδιο. Αναφερόμαστε, αντίθετα, σε μια μορφή η οποία προσεγγίζει περισσότερο τους κομμουνιστές και απελευθερωτές μαχητές των επαναστάσεων του 20ου αιώνα, τους διανοούμενους που εκδιώχθηκαν και εξορίστηκαν κατά τη διάρκεια των αντιφασιστικών αγώνων, τους δημοκράτες του ισπανικού εμφύλιου και των ευρωπαϊκών αντιστασιακών κινημάτων, και τους μαχητές της ελευθερίας όλων των αντιποικιακών και αντιιμπεριαλιστικών πολέμων. Ένα αρχετυπικό παράδειγμα αυτής της επαναστατικής μορφής είναι ο μαχόμενος αγκιτάτορας των Βιομηχανικών Εργατών του Κόσμου. Ο Wobbly κατασκεύασε συνδέσμους μεταξύ του εργαζόμενου λαού εκ των κάτω, μέσα από τη συνεχή υποκίνηση, και ενώ οργάνωνε αυτούς τους συνδέσμους έκανε να γεννηθεί η ουτοπική σκέψη και η επαναστατική γνώση. Ο μαχόμενος ήταν ο θεμελιακός παράγοντας της «μακράς πορείας» χειραφέτησης της εργασίας που συντελέστηκε από τον 19ο ως τον 20ο αιώνα, η δημιουργική μοναδικότητα εκείνης της γιγάντιας συλλογικής κίνησης που συνιστούσε ο αγώνας της εργατικής τάξης.
Καθ’ όλη αυτή τη μακρά περίοδο, η δραστηριότητα του μαχόμενου συνίστατο, πρώτ’ απ’ όλα, σε πρακτικές αντίστασης εντός του εργοστασίου και της κοινωνίας εναντίον της κεφαλαιοκρατικής εκμετάλλευσης. Συνίστατο επίσης, μέσω και πέραν της αντίστασης, στη συλλογική κατασκευή και άσκηση ενός αντίπαλου δέους ικανού να αποδιαρθρώσει τη δύναμη της κεφαλαιοκρατίας και να την αντικρούσει με ένα εναλλακτικό πρόγραμμα διακυβέρνησης. Σε αντιδιαστολή με τον κυνισμό της αστικής τάξης, με τη νομισματική αλλοτρίωση, την απαλλοτρίωση του βίου, την εκμετάλλευση της εργασίας, τον αποικισμό των αισθημάτων, κ.ο.κ., ο μαχόμενος οργάνωνε τον αγώνα. Η εξέγερση ήταν το περήφανο έμβλημα του μαχόμενου. Αυτός ο μαχόμενος μαρτύρησε επανειλημμένα κατά την τραγική ιστορία των κομμουνιστικών αγώνων. Μερικές φορές, όχι όμως συχνά, οι συνήθεις δομές του κράτους δικαίου επαρκούσαν για τις κατασταλτικές ενέργειες που απαιτούνταν προκειμένου να εξουδετερωθεί το αντίπαλο δέος. Όταν δεν επαρκούσαν, εντούτοις, οι φασίστες και οι Λευκοί της κρατικής τρομοκρατίας ή μάλλον οι μαύρες μαφίες που υπηρετούσαν τους κάθε λογής «δημοκρατικούς» κεφαλαιοκράτες, καλούνταν να δώσουν μια χείρα βοηθείας και να ενισχύσουν τις έννομες κατασταλτικές δομές.
Γιατί όμως σήμερα, ύστερα από τόσες πολλές νίκες της κεφαλαιοκρατίας, αφού οι σοσιαλιστικές ελπίδες έχουν μαραθεί μπροστά στη συνειδητοποίηση της πραγματικότητας, και αφού η κεφαλαιοκρατική βία εναντίον της εργασίας έχει παγιωθεί υπό το όνομα του ούλτρα-ιμπεριαλισμού, εξακολουθούν να ανακύπτουν περιπτώσεις μαχητικότητας, γιατί οι αντιστάσεις έχουν βαθύνει, και γιατί ο αγώνας εξακολουθεί να επανεμφανίζεται με ανανεωμένη ορμητικότητα;
Θα έπρεπε να πούμε ευθύς αμέσως ότι αυτή η νέα μαχητικότητα δεν επαναλαμβάνει απλώς τις οργανωτικές συνταγές της παλαιάς επαναστατικής εργατικής τάξης. Σήμερα ο μαχόμενος δεν μπορεί ούτε καν να ισχυριστεί ότι ενεργεί ως εκπρόσωπος, ακόμη και όσον αφορά τις στοιχειωδέστερες ανθρώπινες ανάγκες όσων υφίστανται εκμετάλλευση. Η επαναστατική πολιτική μαχητικότητα σήμερα πρέπει να ανακαλύψει και πάλι αυτό που ήταν πάντα η προσιδιάζουσα μορφή της: όχι αντιπροσωπευτική αλλά συντακτική δράση!
Η μαχητικότητα σήμερα είναι μια θετική, συντακτική και καινοτομική δραστηριότητα. Αυτή είναι η μορφή στην οποια εμείς και όλοι όσοι εξεγείρονται εναντίον της εξουσίας του κεφαλαίου αναγνωρίζουμε εαυτούς ως μαχόμενους σήμερα. Οι μαχόμενοι ανθίστανται στο αυτοκρατορικό πρόσταγμα με δημιουργικό τρόπο. Με άλλα λόγια, η αντίσταση συνδέεται άμεσα με μια συνταγματική επένδυση στη βιοπολιτική σφαίρα και με το σχηματισμό συνεργατικών μηχανισμών παραγωγής και κοινότητας.
Εδώ έγκειται η ισχυρή καινοτομία της σημερινής μαχητικότητας: υιοθετεί και πάλι τις επαναστατικές αρετές που της έχουν κληροδοτήσει δύο αιώνες ανατρεπτικής εμπειρίας, ταυτόχρονα όμως συνδέεται με έναν νέο κόσμο, έναν κόσμο που δεν γνωρίζει έξω. Γνωρίζει μόνο ένα έσω, μια ζωτική και αναπόδραστη συμμετοχή σε ένα σύνολο κοινωνικών δομών, χωρίς καμιά δυνατότητα υπέρβασής τους. Αυτό το έσω είναι η παραγωγική συνεργασία της μαζικής διανοητικότητας και των συναισθηματικών δικτύων, η παραγωγικότητα της μετανεωτερικής βιοπολιτικής. Η μαχητικότητα μετατρέπει την αντίσταση σε αντίπαλο δέος και την επανάσταση σε σχέδιο έρωτα.
Υπάρχει ένας αρχαίος μύθος που ίσως θα μπορούσε να εικονογραφήσει το μελλοντικό βίο της κομμουνιστικής μαχητικότητας: ο μύθος του Αγίου Φραγκίσκου της Ασσίζης. Σκεφτείτε το έργο του. Για να καταγγείλει τη φτώχεια του πλήθους υιοθέτησε εκείνη την κοινή συνθήκη και ανακάλυψε σε αυτήν την οντολογική δύναμη μιας νέας κοινωνίας. Ο κομμουνιστής μαχητής κάνει το ίδιο, εντοπίζοντας στην κοινή συνθήκη του πλήθους τον τεράστιο πλούτο του. Ο Αγιος Φραγκίσκος, αντιτιθέμενος στην εκκολαπτόμενη κεφαλαιοκρατία, αρνήθηκε κάθε εργαλειακή πειθαρχία, και στην ταπείνωση της σάρκας (μέσα στην ανέχεια και τη συντεταγμένη εξουσία) αντιπαρέθεσε μία χαρούμενη ζωή, που περιελάμβανε το σύνολο του Είναι και της φύσης, τα ζώα, την αδελφή σελήνη, τον αδελφό ήλιο, τα πετεινά του αγρού, τους φτωχούς και όσους υφίσταντο εκμετάλλευση, όλα τούτα μαζί, ενάντια στη βούληση της εξουσίας και στη φθορά.
Στη μετανεωτερικότητα βρισκόμαστε και πάλι στην κατάσταση του Αγίου Φραγκίσκου, αντιπαραθέτοντας στην αθλιότητα της εξουσίας τη χαρά του Είναι. Αυτή είναι μια επανάσταση που καμιά εξουσίας δεν μπορεί να ελέγξει –γιατί η βιοεξουσία και ο κομμουνισμός, η συνεργασία και η επανάσταση παραμένουν ενωμένες, μέσα στην αγάπη, την απλότητα και την αθωότητα. Αυτή είναι η ανεπίσχετη ελαφροσύνη και χαρά του να είναι κανείς κομμουνιστής» .